Jak wynika z danych Eurostatu, niemal 59% Polaków mieszka w domach. Przed 2016 wiele z  nas realizowało swoje marzenia o posiadaniu domu, potem jednak znów górę wzięły mieszkania, co jak mówią specjaliści, mogło mieć związek z ogólnym starzeniem się społeczeństwa. Było tak jednak do czasu wybuchu pandemii Covid-19, kiedy to nastąpił exodus z miast.

W badaniu Eurostatu w 2023 r. 58,7% Polaków zadeklarowało mieszkanie w domach. Jednak, gdy analizujemy dane z ostatnich kilkunastu lat, widzimy, że preferencje na przestrzeni ostatnich lat wyraźnie się zmieniały.

Zmiany w preferencjach po 2006 r.

Rok 2006 okazał się przełomowy, kiedy to powoli w Polsce domy jednorodzinne zaczęły zyskiwać przewagę nad blokami. Powodem była duża liczba inwestycji indywidualnych, kiedy to przez lata powstawało więcej domów jednorodzinnych. Z roku na rok odsetek ludzi w nich mieszkających rósł, by osiągnąć swój szczyt 57% w 2016 r. Po tym roku jednak uaktywnili się deweloperzy, którzy swoją działalnością znów stopniowo zaczęli przechylać szalę na stronę mieszkań. Odsetek osób mieszkających w blokach zaczął rosnąć.

Specjaliści, analizując ewolucję tych trendów, uważają, że mało prawdopodobne jest, iż  stanowcze odejście od domów na rzecz mieszkań w latach 2016-19 spowodowane było względami finansowymi. Otóż zasobność portfeli Polaków w tamtych latach upłynęła pod znakiem relatywnie stabilnych kosztów budowy domów, rosnących wynagrodzeń i malejącego bezrobocia. Jedynym chwilowym problemem mogła być chwilo ograniczona dostępność kredytów, kiedy to w 2016 r. rekomendacja S, nakazująca wyższy procent wkładu własnego, spowodowała ograniczenie zdolności kredytowej. Nie były to jednak zmiany tak znaczne, aby spowodować odwrócenie się trendu.

Specjaliści powodu wzrostu popytu na mieszkania upatrują się raczej w procesie starzenia się społeczeństwa. Mianowicie wraz z upływem lat i pogarszającego się stanu zdrowia więcej osób może decydować się na sprzedaż, wymagającego więcej energii w jego utrzymanie, domu i przeprowadzkę do mieszkania, gdzie większością spraw technicznych zajmuje się spółdzielnia.

Natomiast sytuację na rynku bardzo gruntownie zweryfikowała pandemia, kiedy to w 2020 r. gwałtownie wzrósł popyt na działki i domy poza miastami. Bez wątpienia przyczyniła się do tego też popularyzacja pracy zdalnej. Część osób zdecydowała się na kupno gotowej nieruchomości, inni rozpoczęli budowy własnych domów. W efekcie w 2022 r. ponad 58% ludności Polski mieszkało w domach.

Czy to koniec exodusu z miast?

Specjaliści uważają, że odpływ ludności z miast spowodowany pandemią już się zakończył. Według danych GUS w najbliższych kwartałach produkcja mieszkań będzie większa niż domów. Otóż już w 2023 r. deweloperzy wzięli się ostro do pracy. Również początek tego roku okazał się dla nich bardzo pracowity. W związku z tym 2025 r. przyniesie wiele nowych, gotowych do użytkowania lokali.

Jednocześnie dane GUS sugerują, że w poprzednim roku rozpoczęto budowy najmniejszej od kilkunastu lat, liczby domów. W pierwszym półroczu br. inwestorzy indywidualni rozpoczęli prace nad mniej niż 40 tys. nowych nieruchomości. Choć wciąż jest to więcej niż w najgorszym od 17 lat pierwszym półroczu 2023 r. to jednak wciąż daleko od wyników z lat 2017-2022, kiedy to na ogół w pierwszym półroczu osiągano wynik 45-55 tys. nowych domów wznoszonych na własne potrzeby.