Główny Urząd Statystyczny podsumował, co działo się podczas dziewięciu miesięcy 2022 roku w budownictwie mieszkaniowym. Do użytkowania oddano więcej mieszkań niż przed rokiem, co jest pokłosiem zeszłorocznego wzrostu rozpoczynanych budów. Jednak teraz po dużym spadku liczby wydawanych pozwoleń na budowę widać, że aktywność w tym zakresie zarówno deweloperów, jak i inwestorów indywidualnych znacznie się obniżyła.

GUS, korzystając z badania trzech aspektów, ocenił kondycję ruchu budowlanego na polskim rynku. Sprawdził, ile mieszkań oddano do użytkowania, ile pozwoleń na budowę wydano lub dokonano zgłoszeń oraz ile budów rozpoczęto. Wnioski są następujące.

Więcej mieszkań oddanych do użytkowania

Zeszły rok był bardzo dobry pod kątem liczby rozpoczynanych budów, bo kredyty hipoteczne były rekordowo tanie, a banki chętnie je przyznawały. Korzystna sytuacja sprawiła, że na przełomie 2021 i 2022 roku wiele inwestycji było już w budowie, jeszcze przed załamaniem na rynku kredytów mieszkaniowych. Były więc kontynuowane, a następnie przekazane do rąk właścicieli.

W okresie styczeń – wrzesień 2022 roku oddano do użytku 167 tys. mieszkań, czyli średnio więcej o 1,8 proc. w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku. Większość stanowią deweloperzy, którzy przekazali klientom 99,4 tys. lokali, natomiast inwestorzy indywidualni odpowiadają za 65,4 tys. Pozostałą część, ale relatywnie niewielki odsetek (nominalnie 2,2 tys. mieszkań) stanowią lokale komunalne, spółdzielcze, społeczne czynszowe i zakładowe.

Spadek w zakresie wydawanych pozwoleń na budowę i dokonanych zgłoszeń

Od początku tego roku dom o powierzchni do 70 mkw. można wybudować bez pozwolenia, tylko na zgłoszenie. Dlatego GUS w swoich statystykach uwzględnił nie tylko pozwolenia, ale i zgłoszenia, które łącznie dobrze odzwierciedlają kondycję rynku.

W trzech pierwszych kwartałach obecnego roku dokonano zgłoszenia budowy lub wydano pozwolenia dotyczące 236,9 tys. mieszkań, czyli o 7,2 proc. mniej niż w tym samym okresie 2021 roku.

W tej kategorii znowu dominują deweloperzy, którzy otrzymali 161,1 tys. takich decyzji, natomiast inwestorzy indywidualni dostali ich 72,3 tys. Warto zwrócić uwagę na fakt, że niekorzystna sytuacja rynkowa dotknęła głównie tej drugiej grupy. Ich zgłoszeń i otrzymanych pozwoleń było aż 23,1 proc. mniej niż w zeszłym roku. Deweloperzy zaś odnotowali wzrost o 1,7 proc. rok do roku.

Mniej rozpoczynanych inwestycji

Konsekwencją otrzymanego pozwolenia lub dokonanego zgłoszenia powinno być rychłe rozpoczęcie budowy. W tym zakresie jednak spadki dotyczą zarówno deweloperów, jak i inwestorów indywidualnych. Deweloperzy w tym roku rozpoczęli budowę 164,8 tys. mieszkań, czyli o 23,8 proc. mniej niż w zeszłym roku. Natomiast inwestorzy indywidualni zaczęli budować tylko 68,6 tys. nieruchomości, a spadek rok do roku wynosi 19 proc.

Zmniejszenie o około jedną trzecią (z 3795 do 2 380 rozpoczynanych budów lokali) odnotowano również w innych formach budownictwa. Mniej powstaje mieszkań komunalnych, spółdzielczych, zakładowych czy społecznych czynszowych.