Platforma analityczno-badawcza UCE RESEARCH przeprowadziła niedawno ankietę wśród niemal tysiąca właścicieli lokali zrzeszonych we wspólnotach mieszkaniowych. Tematem badania były problemy, z jakimi najczęściej spotykają się mieszkańcy. Metodyka badania polegała na wybraniu 5 najczęstszych trudności spośród 25 propozycji. Jakie wnioski można wyciągnąć z analizy wyników ankiety?

Co najbardziej boli mieszkańców?

Badanie wykazało, że prawie 25% badanych jako główny problem związany ze wspólnotą wskazuje zbyt wysokie i niewspółmierne do wydatków opłaty. Dotyczy to nie tyle czynszów, ile nakładów, na przykład na fundusz remontowy. Mieszkańcy najwyraźniej uważają, że standard i stan budynków nie wymaga aż tak wysokich opłat. Fakt ten komentuje Alicja Gębczyńska z Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu i zaznacza, że tego typu koszty uzależnione są między innymi od inflacji czy cen materiałów budowlanych, stąd możliwe podwyżki. Podkreśla też, że tego typu opłaty zatwierdzane są przez właścicieli lokali, mają więc oni realny wpływ na ich wysokość.

Dodatkowo, jak informuje radca prawny Bartosz Frączyk, współautor badania, jeśli zdaniem lokatorów opłaty wspólne są wygórowane, każdy z nich może zaskarżyć konkretną uchwałę. Wydaje się jednak, że mieszkańcy rzadko korzystają z tego typu praw i w praktyce niewiele wiedzą o zarządzaniu wspólnotą. Nieco ponad 20% badanych uważa, że władze wspólnoty źle wydatkują środki przeznaczone na naprawę i konserwację części wspólnych, oraz że wydatki te nie są transparentne. Tego typu problemy zgłosiło w ankiecie około 15% ankietowanych. 

Tymczasem Frączyk przypomina, że mieszkańcy lokali wspólnotowych mają decydujący wpływ na uchwały dotyczące remontów i ich kosztów. Jeśli ustalenia w nich zawarte nie obejmują budżetu, zarząd sam musi zdecydować o tej kwestii. Przy okazji uważa, że deklarowane trudności z przejrzystością tego typu wydatków wynikają przede wszystkim ze znikomego zainteresowania lokatorów kwestiami budżetowymi. Często więc narzekają nie wiedząc, ile konkretnie kosztowały niezbędne prace naprawcze.

Pretensje i bierność

Ankieta jasno pokazuje, że mieszkańcy najczęściej dostrzegają problemy związane właśnie z remontami. Prawie 8% deklaruje, że prace naprawcze są nie tylko zbyt drogie, ale i przeprowadzane opieszale. Tylko nieco ponad 6% twierdzi, że ich wspólnota generalnie nieodpowiednio wywiązuje się ze swoich obowiązków. Opisane wyżej problemy wynikają często ze źle spisanych umów między wspólnotami a firmami budowlanymi, które przez to nie dotrzymują terminów. Trudności sprawiają też często sprzeczne oczekiwania lokatorów, szczególnie gdy każdy z nich myśli tylko o sobie najbliższej przestrzeni.

Problemy, które deklarowało 3 lub mniej procent badanych, takie jak zła komunikacja ze wspólnotą czy zbyt rzadkie zebrania lokatorów, są marginalne i często subiektywne. Wynikają bowiem z małego zaangażowania mieszkańców w sprawy wspólnoty. Bierność w tej kwestii doskonale pokazuje ankieta. Według niej niemal 60%  respondentów nie zgłasza swoich problemów władzom wspólnoty. W tej sytuacji trudno się dziwić, że mają oni poczucie słabej komunikacji z zarządcą. Nie zmienia to jednak faktu, że sami mieszkańcy mogą zmienić ten stan rzeczy.