Sejm uchwalił zgłoszoną przez Polskę 2050 ustawę o jawności cen mieszkań. Deweloperzy będą musieli publikować na swoich stronach internetowych informacje o cenach i zmianach cen sprzedawanych lokali. Już dziś jednak wiadomo, że ustawa ta tylko w części rozwiąże problem, którego dotyczy.

Cel wprowadzenia nowych przepisów

Posłowie chcieli wprowadzenia przepisów, które będą zobowiązywać deweloperów do prowadzenia stron internetowych i podawania tam cen mieszkań za metr kwadratowy  i za cały lokal, informacji o wszystkich dodatkowych kosztach związanych z ofertą (takich jak cena garażu czy miejsca parkingowego) oraz historii zmian cennika.

Zwiększenie jawności cen mieszkań ma zapewnić konsumentom dostęp do rzetelnej informacji i ochronę przed nadmiernymi kosztami. Chodzi też o wyrównanie praw między sprzedającymi a kupującymi. Dzięki temu, że ceny będą jawne, osoby zainteresowane zakupem będą mogły łatwiej porównywać oferty różnych deweloperów, bez konieczności wykonywania telefonów czy umawiania się na spotkania w biurach firm deweloperskich. Wprowadzenie takich rozwiązań ma także na celu ograniczenie nieuczciwych praktyk – do tej pory bowiem niektórzy deweloperzy ukrywali ceny lub zmieniali je dynamicznie w sposób nieprzejrzysty, co często wprowadzało klientów w błąd. Jawność cen pozwoli nabywcom lepiej śledzić trendy rynkowe – będą mogli monitorować zmiany cen w czasie, co może wpływać na finalne decyzje o zakupie czy działania kredytowe. Zmiany mają ponadto wzmocnić pozycję negocjacyjną kupujących, bo mając więcej informacji, będą mogli skuteczniej negocjować warunki zakupu.

Tych zmian nie popierają jednak deweloperzy. Według nich bowiem pełna transparentność cen może ograniczyć ich elastyczność, wpłynąć negatywnie na konkurencyjność oraz zyski oraz  utrudnić negocjacje ceny z klientami.

Zmiany do zmiany?

Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, minister funduszy i polityki regionalnej, napisała na portalu X, że „po latach przywilejów deweloperskiego lobby, nareszcie wykonano ważny krok w stronę praw kupujących”.

Problem w tym, że ustawa nie zadziała tak, jak obiecują politycy. O błędach informowali już wcześniej  prawnicy w Business Insider Polska, Zwrócili uwagę m.in. na to, że ustawa przewiduje wprawdzie nowy obowiązek dla deweloperów, który ma sprawić, że zainteresowani kupnem nieruchomości poznają jej cenę już przy przeglądaniu strony internetowej, lecz ustawa w uchwalonej formie nie zobowiązuje do ujawnienia cen na etapie budowy. Oznacza to, że deweloperzy będą mieli obowiązek pokazywania cen tylko mieszkań gotowych, a jak wiadomo — w przypadku rynku pierwotnego takich transakcji jest znacznie mniej. Większość z nich sprzedawana jest bowiem już na etapie budowy.

Kolejne wyzwania będzie generował przepis, który przewiduje, że jeśli pojawi się rozbieżność między ceną podaną na stronie internetowej a tą ustaloną podczas zawierania umowy, nabywca ma prawo domagać się sprzedaży po cenie dla niego najkorzystniejszej. Jednakże odpowiednie poprawki do tej ustawy mogą jeszcze zostać wprowadzone przez Senat.