Rządowy projekt ustawy, która ma wyłączyć boiska i inne obiekty sportowe spod norm hałasu, jest już na końcowym etapie procedowania. Jednak Rzecznik Praw Obywatelskich w toku prac zaznaczył swoje wątpliwości co do zgodności projektu między innymi z Konstytucją. Tego rodzaju wyłączenie może też kolidować z innymi przepisami, jak na przykład prawem do ochrony zdrowia. Na zasady, które mają być dopiero wprowadzone, skarżą się też obywatele, którym przeszkadza hałas dobiegający z obiektów sportowych. Problemu nie warto lekceważyć, bo niesie za sobą poważne konsekwencje dla zdrowia.

Hałas na dużą skalę

Raport GUS z 2024 roku pod tytułem „Narażenie ludności na hałas w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców” prowadzi do wniosku, że hałas wpływa negatywnie na życie i zdrowie milionów Polaków i Europejczyków. Informacje zebrane przez Europejską Agencję Środowiska potwierdzają, że co najmniej 20% populacji Europy jest narażone na długotrwałe działanie hałasu szkodliwego dla zdrowia. W naszym kraju w 2021 roku ponad 282 tysięcy mieszkańców miast powyżej 100 tysięcy obywateli było narażonych na poziom hałasu szkodliwy dla zdrowia. W tym kontekście dla wielu oburzająca wydaje się rządowa propozycja ministra sportu, by wyłączyć wybrane obiekty rekreacyjne spod norm hałasu.

Dorota Malanowska, adwokatka zajmująca się skargami mieszkańców na nadmierny hałas, zaznacza, że bardzo często to właśnie hałaśliwe obiekty sportowe są kością niezgody wśród mieszkańców. Wyłączenie ich spod ogólnych norm, które mają przecież służyć zdrowiu, tylko pogłębi problem. Według biegłych akustyków hałas przy stadionie bardzo często jest na poziomie 68 dB, czyli dużo powyżej normy. Gdy na stadionie odbywa się impreza, huk jest jeszcze bardziej nieznośny i szkodliwy. Mowa tu o hałasie impulsowym, który w przypadku boisk często sięga 110 dB.

Podstępny wróg zdrowia

Zgubny wpływ hałasu na zdrowie widać na przykładzie ludzi, którzy mieszkają blisko boisk i stadionów. Decybele w tych okolicach podnoszą poziom stresu u osób postronnych. Warto przy tym rozróżnić place zabaw, na których dzieci czasem grają w piłkę, od komercyjnych obiektów sportowych. To ważne, ponieważ inicjatywa ustawodawcza dotycząca wyłączenia obiektów sportowych z norm hałasu wynika ze sprawy szkoły w Puławach. Ministerstwo Sportu i Turystyki wystąpiło z nią po tym, gdy sąd ograniczył możliwość korzystania z boiska przy Szkole Podstawowej nr 4 w Puławach przez skargi sąsiadów dotyczące hałasu.

Mimo że projekt przepisów został przyjęty przez Sejm, wciąż wzbudza bardzo duże wątpliwości prawne, również, jeśli chodzi o sam tryb procedowania. Przy pracy nad tymi kontrowersyjnymi zmianami nie przeprowadzono konsultacji społecznych. Przy tego typu projektach wydają się one kluczowe. Sytuacja jest trudna, szczególnie że sprzeciw wobec planowanych zmian zaznaczył między innymi Rzecznik Praw Obywatelskich. Stwierdza on, że promocja aktywności sportowej nie może się odbywać kosztem zdrowia obywateli i ich prawa do ochrony przed hałasem. Problematyczna jest w tym kontekście również kwestia konstytucyjnie zagwarantowanego prawa do równego traktowania.